Osmaniye (Lo Kıt) Köyünden Ayrılan Abaza Köyleri

Kopsirgen Orhan Baran

OSMANİYE (LO KIT) KÖYÜNDEN AYRILAN ABAZA KÖYLERİ

 

 

  1. Ağıllı Köyü: Yozgat-Aydıncık ilçesine bağlı ve bir Abaza köyüdür.

1858-59 yıllarında Karaçay-Çerksek Özerk Cumhuriyetinde bulunan Gum Lo Kıt köyünden göç etmiştir. Türkiye ye ilk geldiklerinde İstanbul-Şile ve Eyüp mıntıkasına emanet olarak yerleştirilmiş ise de zamanın devlet politkası gereği Yozgat-Sorgun-Osmaniye köyüne geçici olarak yerleştirilmiş bilahare bu günkü yerleşim yerine gelmişlerdir.Köyün kurucu aileleri:

Cgotan (Джьгватан) Gagi (Гаги) Hapat (Х1aп1ат1)  ve Laçış (Латшыш) aileliridir.

             Ağıllı köyü 14 hane olup 10 daimi 4 hanesi geçiçi olarak köyde kalmaktadır. Başka bir deyimle 10 hane devamlı olarak köyde kalmakta diğer dört hane ise kışın kentlerde yazın ise köyde kalmaktadır. Köyde otuz yaşın üstünde olan herkes Abazaca bilmekte ve konuşmaktadır. Köy halkı Abaza örf ve adetlerine bağlı olup yitirmemek için büyük çaba harcamaktadırlar. Köyün geçim kaynağı ufak çapta tarım genel olarak hayvancılıktır.

            Türkiye genelinde olduğu gibi kentlere göç, kuruluş yıllarındaki nüfus çokluğunu oldukça azaltmıştır.

                                                                  ---------------------

  1. Ayvalık Köyü: Yozgat-Sorgun ilçesine bağlı bir Abaza köyüdür.

 Yozgat iline 75 Sorgun ilçesine 41 kilometre uzaklıktadır. 1858-59 yıllarında Karaçay-Çerksek Özerk Cumhuriyetinde bulunan Kubina Lo Kıt köyünden göç etmiştir.Türkiye ye ilk geldiklerinde İstanbul-Şile ve Eyüp mıntıkasına emanet olarak yerleştirilmiş ise de zamanın devlet politikası gereği Yozgat-Sorgun-Osmaniye köyüne geçici olarak yerleştirilmiş bilahare bu günkü yerleşim yerine gelmişlerdir.Köyün kurucu aileleri:Bıc (Быджь)  ve Li (Ли ) aileleridir.Bu aileler Kafkasya da yaşarken at yetiştiriciliği yaparlardı.Göç ederken damızlık atlarını da beraberlerinde getirdiler.Osmaniye köyü arazisi at yetiştirmeye uygun olmadığı için bu günkü yerleşim yerlerine yerleştiler.İki aile ilk yerleştiklerinde yaklaşık on kişiden ibaret idi .Başka bir ifade ile iki haneden ibaret idi.İki aile uzun yıllar at yetişicilik işi ile  uğraştılar

            Li ailesinden olan Hacı Zekeriya oğlu Mahir bir Kürt kızıyla

evlenince yörede bulunan Kürtler köye yerleşmeye başladılar.Bu gün köyde sadece 5 Abaza aile kalmıştır.Bu köyde Abazaca bilen ve konuşan tek kişi kalmamıştır.Sadece Abazaca anlayan ve yarım konuşan Ramazan Güneş diye bir  Li sülalesine  mensup bir zat kalmıştır. Bundan sonra bu köyden ne beklenir siz düşünün.Asimilasyonun acı gerçeklerini görün

             Köyün çoğunluğu Kürt olduğu için muhtarlık da Kürtlerin hakimiyetine geçmiştir.Köy halkının geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır.

                                                       ----------------------------

     C) Çayırözü Köyü:Yozgat-Çekerek ilçesine bağlı olup ile 103 kilometre ilçeye 13 kilometre uzaklıkta bulunan bir Abaza köyüdür. 1858-59

yıllarında Karaçay-Çerksek Özerk Cumhuriyetinde bulunan  büyük bir ihtimal ile Yincik  Çukun Kıt köyünden göç etmiştir.Türkiye ye ilk geldiklerinde İstanbul-Şile ve Eyüp mıntıkasına emanet olarak yerleştirilmiş ise de zamanın devlet politikası gereği Yozgat-Sorgun-Osmaniye köyüne geçici olarak yerleştirilmiş bilahare bu günkü yerleşim yerine gelmişlerdir.Köyün kurucu aileleri:  

Arkağ (Архаг1 ) Bala (Бала ) Canımbey (джьанымбей )  Çago (Чагва ) Çko (Чква ) Dzığo (дзыг1ва ) Guna (Гвына) Hüşt (Х1выщт1)  Li  (Ли ) Zeyre (Зейре) Zuğa=Dzığo (Зуг1а=дзыг1ва)

 

                                                             -------------------------------

 

           D)Fuadiye =Kendirlik=Kuzğun:Köyün resmi adı Fuadiye dir.Yozgat-Çekerek ilçesine bağlıdır.İle 80 kilometre ilçeye 18 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır.Fuadiye halkı Karaçay-Çerkesk Özerek Cumhuriyetinde bulunan Gum Lo Kıt köyünden 1858-59 yıllarında Türkiye ye göç etmiştir.Bu köy halkı Osmaniye köylüleri ile birlikte önce İstanbul-Şile ve Eyüp mıntıkalarına geçici olarak yerleştirilmiş bilahare Osmaniye köyü yerleşim yeri olarak devlet politikası olarak belirlenmiş ve sonra da bu günkü yerleşim yerlerine gelip yerleşmişlerdir.Köyün kurucu aileleri: Bıc =Vadız (Быджь=уадыз)  Çago  (Чагва)      Dagune (Дагвына ) Hapat (Х1ап1ат1)  Haştsa (Х1ашвц1а )   Xut (Хвыт)  Keç (Кк1ьачв  Kık (Кык )  Kelemet (Кьаламет ) Koko (Кк1вак1ва )   Mamuh (мамух1в)   Mıko (Мыква)  Laçış =Saban (Латшыш=сабан ) Badauh  ( бадах1в)….

                Fuadiye köyü bir zamanlar 70-80 hane nüfus barındırmakta ide.Ancak

köyden kente süreci başladığında Fuadiye Köyünün nüfusu da azalmaya başlamıştır.Köy 25 haneden ibarettir.Bu hanelerden 18 i devamlı köyde kalmakta 7 hanede yazın köyde kışın kentte kalmaktadır.Köy halkı örf adetlerini

korumaktatadır.Köyde kalanların çoğunluğu Abazaca bilmekte ve konuşmaktadır.Her sene köyde köy şenliği yapılmakta olup bu şenliğe Türkiyenin çeşitli bölge ve kentlerde yaşıyan Fuadiye liler katılmaktadır.

Köyde yaşıyanların geçim kaynağı hayvan yetiştiriciliğinden kaynaklanmaktadır

Acizane araştırmacı Kopsirgen Orhan”ın annesi bu köyden olup Saban=

Latçış sülalesindendir.Emekli Kurmay Albay Osman Akyol dayım Zekeriya

Akyol’un oğludur.Yıllarca İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı yapan Aykut

Cengiz Engin Kamil dayımın torunudur.Annesi Abaza babası Türk”tür. Fuadiye Köyünün FUADİYE COM  diye veb sitesi bulunmaktadır.Merak edenler siteye bakabilirler.

Fuadiye Köyünde yaşıyan ailelerin sülale damgaları:

 

         Damgalara ait bilgiler Hapat Bekir “den alınmıştır. Bekir Hapat”a çalışmasından dolayı teşekkür ediyorum.

 

Video Galeri

Fotoğraf Galerisi

Biyografiler

img25

Ömer Büyüka -Beygua-

img25

Papapha Mahinur Tuna

img25

Oktay Chkotua

img25

Fazıl İskender